Niniejszy materiał powstał na potrzeby wystąpienia prezesa Viscale - Łukasza Wołka na konferencji Nowoczesny Trade Marketing & Retail, która miała miejsce we wrześniu 2021 roku. Prezentacja Łukasza dostępna jest tutaj.

Nagły lockdown, zamknięte galerie handlowe, brak dostępu do rozrywki, zdalna praca, wideorozmowy z najbliższymi, izolacja i kwarantanna. Trwająca pandemia koronawirusa rzutuje na wszystkie dziedziny naszego życia: zniknęła spontaniczność działania, zmieniły się formy i miejsca wypoczynku, priorytety i sposób, w jaki wydajemy pieniądze, również uległy transformacji. Dostosowujemy różnorodne aspekty życia do nowych, nieoczekiwanych realiów. 

Ma to daleko idące konsekwencje również dla reklamy – a także dla wielu innych sektorów, takich jak trade marketing, FMCG i handel. Polska na 28 państw, których danymi dysponuje Eurostat, zajmuje 16. miejsce w rankingu wzrostu wydatków na konsumpcję rok do roku.

Czy w takim razie możliwe wyjścia kolejnych sieci handlowych z Polski powinny dziwić, skoro odnotowujemy bardzo wysoki wzrost sprzedaży towarów konsumpcyjnych w kanale e-commerce - 30-40% r/r? Czy trade marketing ma szansę stanąć do tej walki jak równy z równym? Jak w obecnych czasach odnajduje się w sieci klient? Jak bardzo kanał e-commerce zmienił handel, jak się rozwija, jakie daje możliwości? Sprawdźmy to!

Oszczędnie, szybko i z plastikiem w ręce 

Nie ma się co oszukiwać, mamy do czynienia z nową rzeczywistością, co dobitnie pokazuje większość tegorocznych raportów. Pierwszy z brzegu przykład, czyli raport KPMG Nowa rzeczywistość: konsument w dobie COVID-19. Jak zmieniły się zwyczaje zakupowe Polaków w czasie koronawirusa? dobitnie wykazał głęboko idące zmiany w naszych nawykach. (pobierz raport KPMG)

Według danych pochodzących z tego źródła 75% Polaków zadeklarowało, że wybuch pandemii wpłynął na ich zwyczaje konsumenckie. Połowa Polaków przyznała, że w wyniku COVID-19 wstrzymuje się z wydatkami innymi niż niezbędne. 41% Polaków w wyniku wybuchu pandemii rzadziej korzysta z gotówki. 33% ankietowanych deklaruje, że częściej używa karty debetowej, a 30% karty kredytowej.

W przypadku zakupów online jeszcze bardziej zyskały na popularności szybkie przelewy oraz płatności mobilne (Blik), korzysta z nich odpowiednio 70% i 35% konsumentów. W przypadku Blika nastąpił wzrost aż o kilkanaście procent w niewiele ponad rok (pobierz raport E-commerce i fintechy - system naczyń połączonych).

W cenie bliskość i polskość

Jeszcze bardziej na znaczeniu zyskała lokalizacja sklepu, ponieważ aż dla 70% Polaków jest to najważniejsze kryterium wyboru miejsc zakupu produktów spożywczych. 

Taka postawa klientów oraz wakacje mogą tłumaczyć do pewnego stopnia spadki w sprzedaży detalicznej. Jeszcze wiosną ta ostatnia rosła w tempie dwucyfrowym, co było wynikiem słabego punktu odniesienia sprzed roku, gdy aktywność w handlu była znikoma z powodu pierwszej fali antyepidemicznych ograniczeń. Miesiące wakacyjne wykazują nieznaczny spadek -1,5% m/m. Taki stan rzeczy nie martwi jednak ekonomistów z ING Polska, ponieważ „zyskają usługi, a przemysł jest w dobrej kondycji”.

Warto również zwrócić uwagę, że w badaniu KPMG 25% Polaków zadeklarowało, iż zacznie częściej kupować produkty lokalne oraz krajowe. Co równie istotne: będą skłonni zapłacić za nie maksymalnie 10% więcej niż za podobny towar wyprodukowany za granicą.

Wygodne królestwo e-commerce 

W pierwszym kwartale 2021 r. liczba sklepów internetowych wzrosła o 3,4 tys., natomiast w tym samym czasie z KRS wykreślonych zostało 1,4 tys., co daje wynik 2 tys. nowych firm zajmujących się sprzedażą produktów w sieci. (zobacz źródło danych) Tylko w pierwszym kwartale tego roku 44% handlu odzieżą i obuwiem odbyło się przez internet. (zobacz źródło danych)

Zdziwi się ten, kto uzna, że głównym kryterium wyboru sprzedawcy online jest cena. Drodzy Państwo, to nieprawda, ponieważ w zakupach internetowych króluje wygoda, na którą w badaniu KPMG zwraca uwagę blisko połowa Polaków w przypadku zakupów spożywczych online oraz 66% respondentów, dokonujących w internecie zakupów pozaspożywczych.

Jeszcze ciekawsze dane przynosi raport przygotowany przez PwC Strategie, które wygrywają. Liderzy e-commerce o rozwoju handlu cyfrowego. (pobierz raport PwC)Tylko pomiędzy 2019 i 2020 r. sprzedaż dóbr online w Polsce zwiększyła się o 35%. W 2020 r. e-commerce osiągnął 14% udziału w wartości sprzedaży detalicznej. Dodatkowo prawie 85% Polaków zadeklarowało, że nawet po zakończeniu pandemii nie zamierza zmniejszyć częstotliwości e-zakupów. Ponad 74% mieszkańców naszego kraju po pandemii utrzyma je na podobnym poziomie, a 10% zamierza dalej zwiększać.

Trudno się zatem dziwić temu, że eksperci z PwC prognozują średni wzrost na poziomie 12% rok do roku, co powinno dać w 2026 roku rynek sprzedaży online wart aż 162 mld zł! 

Niestety część firm nie opanowała jeszcze wszystkich mechanizmów tradycyjnego trade marketingu, a już będą musiały wykazać się innymi kompetencjami, łącząc sprzedaż online ze sprzedażą stacjonarną.

Inne, ciekawe raporty

1. Analiza raportu Publicis Groupe, która ukazała się w Wirtualnych Mediach na temat wydatków reklamowych w 2020 roku.
2. Raport Strategiczny IAB POLSKA, INTERNET 2020/2021
3. Raport TOP 10 GLOBAL CONSUMER TRENDS opracowany przez Euromonitor International